Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün, gazeteci Ruşen Eşref Ünaydın‘a ikram ettiği imzalı fotoğrafının 70 yıl evvel Afyonkarahisar’daki gazetelerde basılmak için üretilen negatif kopyası, müspet fotoğrafla birleştirilerek NFT yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca tescil dokümanı alan NFT Atatürk fotoğrafı, bir devlet tarafından sanat yapıtı olarak tescil edilmiş birinci NFT özelliğini kazandı.
Atatürk, Çanakkale Savaşı sonrası kendisiyle birinci röportajı yapan gazeteci Ruşen Eşref Ünaydın’a, fotoğrafını imzalayıp ikram etti. TBMM’de 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü periyot Afyonkarahisar milletvekilliği, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve büyükelçilik misyonlarında de bulunan şair, muharrir ve gazeteci Ruşen Eşref Ünaydın, kendisi üzere şair ve muharrir Osman Atilla‘nın isteği üzerine, yaklaşık 70 yıl evvel bu fotoğrafın, fotoğrafını çektirdi.
Ünaydın’ın gönderdiği negatif kopyayı daha sonra milletvekili seçildiği Afyonkarahisar’da 1950’li ve 1960’lı yılların başında kimi lokal gazetelerde yayımlayan Osman Atilla, vefatından evvel de gazeteci İbrahim Küçükkurt‘a armağan etti.
Özel imal kutuda 14 yıl saklandı
Kurucusu olduğu Kocatepe Gazetesi’nde fotoğrafı yayımlayan İbrahim Küçükkurt, itinayla sakladığı negatifi, 2007 yılında, o devir Afyonkarahisar’da muhabirlik yapan Onur Bayram‘a verdi. Negatif fotoğrafı ziyan görmemesi için ışık, nem ve vaktin tesirinden yıpranmayacağı özel üretim kutuda 14 yıl saklayan Onur Bayram, pandemi sürecinde negatif fotoğrafı bilgisayara aktarıp, olumlu fotoğraf haliyle yan yana getirerek, dijital sanat yapıtı oluşturdu.
Oluşturduğu yeni fotoğrafı NFT’ye dönüştüren Bayram, “Pandemi devrinde NFT sanat yapıtları tanınan hale geldi. En kolay anlatımla NFT, sanat yapıtlarının dijital tapuları olarak açıklanabilir. Elimdeki bu tarihi fotoğrafı ‘Photo1918’ ismiyle NFT’ye dönüştürdüm” dedi.
Negatif imgenin vakitle bozulacağı ve üzerindeki fotoğrafın silinebileceğinden tasa ettiğini belirten Bayram, negatif fotoğrafı ölümsüz hale getirmek için dijitale aktardığını anlattı.
”Yok olma riskini yok ettim”
Renkli fotoğraf negatiflerinin 30 yıl içinde renklerini kaybedebildiğini vurgulayan Onur Bayram, tüm negatif fotoğraf imajlarının vakitle silinebilme riski olduğunu söyledi.
Fotoğrafın tarihî kıssasını anlatmak için Türkçe, İngilizce ve Almanca bir site de hazırlandığını aktaran Bayram, “Atatürk’ün Çanakkale Savaşı’nın çabucak sonrasında imzaladığı fotoğraf, daha o devir gençliğe olan itimadını gösteriyor. Negatifi dijitale dönüştürerek, yok olma riskini yok ettim. NFT haline getirerek de dijital olarak imzalamış oldum” diye konuştu.
”Milyonlarca NFT’den farkı olması gerekiyordu”
Photo1918’in dünyada bir devlet tarafından sanat yapıtı olarak tescil edilmiş birinci NFT olduğunu kaydeden Bayram, “Fotoğraf, görüntü ve gibisi yüzbinlerce dijital görsel, her gün NFT’ye dönüştürülüyor. Lakin NFT Atatürk fotoğrafının, öbür milyonlarca NFT’den farkı olması gerekiyordu. Bu nedenle geçen yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ne tescil başvurusu yaparak, ‘Güzel Sanat Yapıtlarına Ait Kayıt Tescil Belgesi’ aldım. Böylelikle Atatürk fotoğrafı NFT’si, dünyanın sanat yapıtı olduğu dokümanlı birinci yapıtı oldu” dedi. (DHA)