ABD, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretinin akabinde Çin’in ABD Büyükelçisi Qin Gang’i Çin’in aksiyonlarını kınamak için Beyaz Saray’a çağırdı.
Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Kurulu Stratejik İrtibat Koordinatörü John Kirby, düzenledikleri ortak basın toplantısında ABD ve Çin ortasında tansiyona sebep olan ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretine ait açıklamalarda bulundu.
Çin’in Tayvan yakınlarındaki “sorumsuz” askeri faaliyetlerini kınadığını belirten Kirby, “Tayvan Boğazı’nda ve bölgede uzun vakittir devam eden barış ve istikrarı muhafaza gayemize aksi düşen ve sorumsuz olan bu hareketleri kınıyoruz. Çin, Tayvan Boğazı ve etrafındaki kışkırtıcı askeri faaliyetleri artırmak için çok reaksiyon göstermeyi ve Pelosi ziyaretini mazeret olarak kullanmayı seçti. Çin’in bu türlü adımlar atabileceğini iddia ediyorduk. Bu hareketlerin devam etmesini ve Çinlilerin önümüzdeki günlerde reaksiyon vermeye devam etmesini bekliyoruz” dedi.
Kirby, “Çin’in aksiyonlarından sonra Çin’in ABD Büyükelçisi Qin Gang’ı, Çin’in bu kışkırtıcı aksiyonlarını suçlamak üzere Beyaz Saray’a çağırdık. Çin’in sorumsuz olan askeri aksiyonlarını uzun müddettir barış ve istikrarı müdafaa maksadımıza alışılmamış olarak kınadık” formunda konuştu.
“TEK ÇİN SİYASETİMİZE BAĞLIYIZ”
Kirby, Beyaz Saray’ın Büyükelçi Qin Gang’a ABD’nin bölgede bir kriz istemediğini söylediğini ve ABD’nin “tek Çin” siyasetinde rastgele bir değişiklik olmadığını yinelediğini aktardı. Kirby, “ABD’nin Pekin’in yapmayı seçeceği şeye hazır olduğunu açıkça belirttik. Bir kriz aramayacağız ve bunu istemiyoruz. Tıpkı vakitte Batı Pasifik denizlerinde ve havasında faaliyet göstermekten vazgeçmeyeceğiz” dedi.
Kirby, ABD’nin “onlarca yıldır olduğu üzere memleketler arası hukukla dengeli bir formda Tayvan’ı desteklemek ve özgür ve açık bir Hint-Pasifik’i savunacağını” söyledi. Kirby ayrıyeten, “Boğazlar ortası farklılıkların barışçıl yollarla çözülmesini beklediğimizi de söyledik. Pekin ile de irtibatı sürdürüyoruz. Lider Joe Biden’ın Lider Xi’ye söylediği üzere Pelosi’nin ziyareti tek Çin siyasetimizle tutarlıydı. Ziyaret etme hakkı vardı ve bir evvelki Meclis Lideri daha evvel olaysız bir formda Tayvan’ı ziyaret etmişti” dedi. Kirby, “Boğazlar ortası barışı ve istikrarı desteklemeye devam edeceğiz. Zira bu yalnızca Tayvan’da değil, tüm bölge için önemli” tabirlerini kullandı.
“MECLİS BAŞKANI’NIN TAYVAN’A GİTME HAKKI VAR”
Kirby, Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Tayvan’a yaptığı ziyaretin Çin ile ABD ortasında bir krize dönüşmesi hakkında, “Pelosi’nin Meclis Lideri ve Kongre üyesi olarak oraya gitme hakkı vardı. Fakat o yalnızca Tayvan’a gitmedi. Japonya ve Güney Kore’deki ziyaretlere de katıldı. Kongre üyelerinin denizaşırı seyahat etme hakları vardır ve buna Tayvan da dahildir. Meclis Lideri tıpkı vakitte Kongre üyesi ve bu nedenle gitme hakkı var. Bizim vazifemiz ise onun inançlı ve emniyetli bir ziyaret geçirmesini sağlamaktı ve bunu yaptık” formunda konuştu.
“ORTAKLARIMIZLA ÇALIŞACAĞIZ”
Kirby, “Şimdi, dünyanın dört bir yanındaki ortaklarımızla bağlantı kurmaya devam edeceğiz. Pekin’in kışkırtıcı hareketleri, statükoyu değiştirmeye yönelik uzun müddettir devam eden teşebbüsünde değerli bir tırmanış örneğidir. Son iki yılda Çin, Çin ile Tayvan’ı ayıran merkez sınırı üzerinde uçak sayısını 2016-2020 ortasındaki vakit dilimine kıyasla iki katından fazla artırdı. Pekin, Tayvan’a karşı ekonomik zorlama, siyasi müdahale ve siber akınlar izledi” dedi.
Kirby, “Önümüzdeki birkaç hafta içinde denizlerin özgürlüğünü ve memleketler arası hukuku savunmaya yönelik uzun müddettir devam eden yaklaşımımızla dengeli bir biçimde Tayvan Boğazı üzerinden standart hava ve deniz geçişleri gerçekleştireceğiz. Japonya da dahil olmak üzere bölgedeki müttefiklerimizin güvenliğine olan bağlılığımızı göstermek için daha fazla adım atacağız” formunda konuştu.
“GERGİNLİĞİN TIRMANMASINI İSTEMİYORUZ”
Kirby, “ABD, kararlı ve tıpkı vakitte istikrarlı ve sorumlu olacak. Gerginliğin daha da tırmanmasına müsaade vermenin bizim çıkarımıza, Tayvan’ın çıkarına yahut bölgenin çıkarına olduğuna inanmıyoruz. Çin, Tayvan etrafında istikrarsızlaştırıcı askeri tatbikatlara girişirken, ABD bunun yerine yanlış hesaplama ve yanlış algılama risklerini azaltarak sorumlu bir nükleer gücün davranışını sergiliyor. ABD balistik füze testlerimizde vaktinde bildirimler yoluyla şeffaflık göstermeye devam edeceğiz” dedi.
Kirby, gerginliğin katiyen azaldığını görmek istediğini belirterek, “Bu en düzgün biçimde diplomasi yoluyla yapılırsa, Birleşik Devletler bunu tam olarak destekleyecektir. Tansiyonun düştüğünü görmek istiyoruz” sözlerini kullandı.
TAYVAN ZİYARETİ KRİZE DÖNÜŞTÜ
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Çin’in kendi toprağı olarak gördüğü Tayvan’a yaptığı ziyaretin akabinde ABD ve Çin ortasında tansiyon tırmanmıştı. Çinli yetkililer, Pelosi’nin ziyaretinin beklenen sonuçları ve bunun ABD-Çin bağlarına nasıl ziyan verebileceği konusunda ABD’yi uyarmıştı. Pelosi’nin Tayvan’dan ayrılmasından bu yana Çin, hem diplomatik hem de askeri olarak dikkat alımlı adımlar attı. Diplomatik olarak Çin, Pelosi’ye ve ailesine yaptırım uyguladı. Çinli yetkililer tarafından yapılan bir açıklamada, Çin’in iklim kriziyle çaba de dahil olmak üzere birçok bahiste ABD ile işbirliğini askıya alacağı aktarıldı.
Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi, Asya ziyaretlerinin bir modülü olarak bu haftanın başında Çin’in misilleme tehdidine karşın Tayvan’ı ziyaret etti. Pelosi, geçtiğimiz salı günü Tayvan’ın başşehri Taipei’ye giderek, ABD’nin Tayvan’a takviyesini gösterdi. Pelosi, Tayvan ziyaretiyle 1997’den bu yana ABD’nin Tayvan’a ziyaret eden en üst seviye ABD yetkilisi oldu. Daha evvel 1997’de devrin ABD Temsilciler Meclisi Lideri Newt Gingrich Tayvan’ı ziyaret etmişti.