Avrupa Parlamentosu (AP), ismi Ege Denizi’ndeki geri itme skandallarıyla anılan Avrupa Birliği’nin (AB) hudut müdafaa ajansı Frontex’in bütçesine onay vermedi.
Fransa’nın Strazburg kentinde toplanan AP Genel Şurasında Frontex’in 2020 bütçesinin ibra edilmesi hakkındaki raporun oylamasında 345 milletvekili bütçenin reddini, 284 milletvekili ise onaylanmasını istedi.
Avrupalı milletvekilleri, Frontex’i, nisanda istifa eden eski yöneticisi Fabrice Leggeri idaresinde “ciddi yanlışlar yaptığı” gerekçesiyle eleştirdi.
Frontex’in, göçmenlerin ve mültecilerin temel haklarının garanti altına alınması için gerekli çalışmaları yürütmediğini belirten milletvekilleri, kurumun Mart 2020-Eylül 2021 devrinde 1000’e yakın göçmenin yasa dışı formda geri itilmesinde rol oynadığını tabir etti.
Milletvekilleri ayrıyeten Frontex çalışanı bir kişinin cinsel taciz tezlerinin akabinde intihar etmesinden “derin şok ve endişe” yaşadıklarını, 2020’de kurumda 17 cinsel taciz hadisesinin rapor edildiğini fakat 15’inin takip edilmeden rafa kaldırıldığını kaydetti.
Frontex’in bütçesinin ibrası hakkındaki oylamadan evvel metne eklenmek istenen bir paragraf ise Avrupa Parlamentosunda milletvekillerinin reaksiyonuna yol açtı.
Finlandiyalı AP üyesi Petri Sarvamaa’nın eklenmesini teklif ettiği paragrafa reaksiyon gösteren milletvekilleri ayağa kalkarak itirazlarını lisana getirdi. Bunun üzerine eklenmesi teklif edilen paragraf reddedildi.
Paragraf, Türk makamlarının insan kaçakçılığını desteklediğini, Yunanistan ile iş birliği yapmadığını sav ediyor ayrıyeten göçmenlerin hayatını tehdit eden durumlarda Frontex çalışanlarının “etkin çalışmalar” yürüttüğünü savunuyordu.
Yunanistan kıyı güvenliği ve Frontex’in dahil olduğu geri itme olaylarına ait haberler, 2020’den itibaren memleketler arası basında yer alıyor. Bu haberlere nazaran, Yunan kıyı güvenlik botları, Türkiye’den Yunanistan’a geçmek isteyen göçmenlerin botlarını engelliyor, ziyan veriyor hatta batırırken Frontex de bunlara göz yumuyordu.
Bunlar üzerine Brüksel’de tenkitlere, izahat talebi ve soruşturmalara gaye olan Frontex ve idaresinin, temel hak ihlallerini önlemediği sonucuna varılsa da tezlerin gerisi kesilmedi.
Bu haberler, şahit tabirleri, görüntü kayıtları, uydu manzaraları üzere çok sayıda delille desteklendi. Frontex’in bilgi tabanında yüzlerce sistemsiz göçmenin Ege’de geri itilmesine yönelik kayıtların yer aldığı belirtildi.
Geri itmelerle ilgili Yunanistan ve Frontex’e reaksiyon gösterenler ortasında Türkiye de bulunuyordu. Türk yetkililer, sık sık geri itmelerin insanlık dışı olduğunu vurguladı.
Son olarak AB’nin yolsuzlukla çaba ofisinin (OLAF) raporu, Frontex’in Yunan kıyı güvenliğinin göçmenleri Türk kara sularına yasa dışı olarak geri itmesini örtbas ettiğini ortaya koydu.
Avrupa basınına sızan rapora nazaran, Frontex’in üst seviye yetkilileri, beklenen insan hakları ihlalleri olaylarını, kurumun temel haklardan sorumlu görevlilerinden sakladı. (AA)