ANKARA – 2023 seçimleri için saatler kuruldu. Siyasi partiler yaz sürecinde seçmenlerle buluşacağı ağır programlar oluşturdu. Muhalefetin hareketliliğine geçtiğimiz ay kongresini yapan HDP de ekleniyor. Bu hafta sonu İstanbul ve Diyarbakır’da iki başka miting düzenleyecek olan HDP daha sonra vilayetlerde programlarını sürdürecek. HDP’nin davetiyle bir ortaya gelen “7’li ittifak”ın da bu ay içinde kendisini tanımlayıp isimlendirdiği, iş birliğinin temel prensip ve gayelerini ortaya koyan bir deklarasyon yayınlaması planlanıyor.
HDP Eş Genel Lider Yardımcısı Tayip Temel’in partinin kongre sonrası yapacağı yaz çalışmaları, 7’li ittifak, seçim süreci ve Cumhurbaşkanı adaylığı ilgili sorularımıza cevapları şöyle oldu:
Siyasi partiler alanda. Siz de kongrenizi yaptınız, idare organlarını oluşturdunuz. Artık nasıl bir yaz çalışması yapmayı planlıyorsunuz?
Kongre öncesi ve sonrası faal bir devri planlamak için tartışmalar yürüttük. Kongre öncesi yaptığımız konferanslarda alınan kararlar kongrede onaylandı. Kongre sonrası toplanan Parti Meclisi’nde de “Politik olarak Türkiye’yi çok değerli gelişmeler bekliyor hasebiyle HDP bu bahiste tüm gelişmelere müdahil olmak için alanda olmalı” görüşü çıktı. MYK da eylül ayının birinci haftasına kadar planlamasını yaptı.
Neler yapılacak?
6-7 Ağustos’ta İstanbul ve Diyarbakır’da “Savaşa ve sömürüye son” sloganıyla yapılacak mitinglerle startı vereceğiz. Türkiye’de muhalefetin de, toplumun da önüne iktidar tarafından konulan bir savaş tuzağı var. Savaş siyasetlerinin kaynağında tecrit var. Zira tahlil ve diyalog perspektifi yitirildiğinde savaş devreye giriyor, o denli de oldu. Evvel tecrit gelişti, derinleşti sonra savaş siyasetleri tüm ülke sathına yayıldı. Bu mitinglerin temel gündemini ekonomik kriz ve savaş siyasetlerine karşı durmak oluşturacak. Biz sömürünün ve krizin kaynağının da savaş siyasetleri olduğunu düşünüyoruz. Bu iletisi hem muhalefete hem Türkiye halklarına hem de iktidara vermek istiyoruz.
‘İSTANBUL VE DİYARBAKIR MİTİNGLERİNDE YENİ PERİYODA DAİR DEĞERLİ BİLDİRİLER VERİLECEK’
Mitingler için İstanbul ve Diyarbakır kentleri tercih edilmiş. Neden bu iki kent?
Biz Diyarbakır merkezli miting yaparken Kürt halkına, Kürtlerin gündeminin aslında ne olması gerektiğini, bu direniş sınırının nasıl gelişmesi gerektiğinin iletisini veriyoruz. İstanbul’u tercih etmemizin sebebi, ittifaklarımızla, bileşenlerimizle, demokrasi güçlerinin tümünün dayanağıyla bu çalışmayı yürütme isteği. İstanbul sömürünün, yoksulluğun ağırlaştığı, gayret gücünün de ağır olduğu bir merkez. Münasebetiyle sembolik olarak Türkiye’nin merkezi İstanbul ve Kürt kentlerinin merkezi durumundaki Diyarbakır’ı tercih ediyoruz. Her iki mitingde yeni periyoda dair kıymetli iletiler vereceğiz.
BULDAN İZMİR VE MANİSA’YA, SANCAR KONYA VE ANTAKYA’YA GİDECEK
İstanbul mitinginde HDP Eş Genel Lideri Pervin Buldan, Diyarbakır mitinginde ise Mithat Sancar’ın konuşacağını biliyoruz. Mitinglerin sonrası ne yapılacak?
Eş liderler ay boyunca vilayet programlarına katılacak. Pervin Hanım’ın İzmir ve Manisa gezisi olacak. Ayrıyeten İstanbul’da Alevilerin aktifliklerine katılacak. Mithat Beyefendi Konya ve Antakya’ya gidecek. Seyahatler esnaf, STK’larla buluşma ve kimi yerlerde de işçileri ziyaret biçiminde olacak. Bu ziyaretleri Şırnak-Hakkari merkezli de gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Ayrıyeten Mithat Hoca’nın Diyarbakır mitingi sonrası Kürt partilerini ziyaret etmesi planlanıyor. Kürdistan İttifak teşebbüsü diye bir ortaya geldiğimiz ittifak partilerini tek tek ziyaret ederek yeni periyotta ittifaka dair, demokrasi blokunun geliştirilmesine dair Kürt partilerine nasıl bir rol düştüğünü, nasıl bir rol oynayabileceğini müzakere etmek istiyoruz.
1 aylık çalışmanın sonunda da 1 Eylül Dünya Barış Günü var. O güne dair planlamanız var mı?
1 Eylül’ü tüm demokrasi güçleri, STK’ler, insan hakları kuruluşları, emek güçleri ile birlikte kutlama perspektifimiz var. Münasebetiyle onlarla istişaremiz sürecek. 15 Ağustos’un ikinci haftasından sonra kent kent nerelerde 1 Eylül mitingi olacak onu planlayacağız.
‘7’Lİ MASA DEKLARASYONU BU AY AÇIKLANACAK, BİRLİKTE FOTOĞRAF VERİLECEK’
Ağustos ayı içinde sizin davetinizin akabinde bir ortaya gelen, bizim “7’li ittifak, 7’li masa” dediğimiz siyasi parti ve yapıların ortak bir deklarasyon açıklayacağı tabir ediliyor. Bu deklarasyonun içeriği ne olacak? Bu iş birliği seçim ittifakına dönüşecek mi?
7’li ittifakın kendisini kamuoyuna duyuracağı ve deklare edeceği, gayelerini da özetle ortaya koyacağı bir metin üzerinde çalışma yürütüyoruz. İçeriğine girmeden şunu söyleyeyim, metinde “‘Biz bu birlikteliği neden oluşturduk, Türkiye’deki temel sıkıntılara nasıl yaklaşım gösteriyoruz. Problemlere tahlil perspektifimiz ne? Hangi yol formülle hareket edeceğiz?’” üzere sorulara cevap olacak. Ayrıyeten 7’li ittifak deniyor fakat ismi ne olacak? Bu ittifak mı, hareket mi, birliktelik mi? Bunun da tarifini yapıp kendini isimlendirecek. Ağustos’un ikinci yarısında, İstanbul’da güçlü bir tanıtım toplantısı ile bunu kamuoyuna, topluma duyurma hazırlığı var. İttifakın içinde yer alan tüm güçlerin imzasını attığı bir deklarasyon yayınlanacak. Birlikte bir fotoğraf ve elbette bir ileti verilecek.
İsim teklifleri nedir?
3-4 isim var. Tartışma devam ettiği için söylemek gerçek olmaz. Lakin ittifak mı, hareket mi, inisiyatif mi denilecek şimdi belirli değil.
Deklarasyonda seçime dair ileti olacak mı?
Tutum evrakında Türkiye’nin birçok problemine tahlil perspektifi olacak. ‘Türkiye’yi nasıl değiştireceğiz, bu mevcut iktidardan nasıl kurtulacağız’ın yol haritası olacak. Elbette bir boyutuyla seçimleri de içerecek.
Diğer muhalefet partileriyle, Altılı Masa ile Cumhurbaşkanı adayını müzakere etmek isteriz dediniz? Bir temas görüşme var mı?
Bir temas yok. Kendi içinde işleyişi olan bizden farklı bir birliktelik onlar. İç değerlendirmelerine vakıf olmadığımız için dışarıdan izliyoruz. Kimsenin aday belirleme biçimi bizim inhisarımızda değil. Ancak sizden takviye isteyen, ortaklaşma tabanı aramaya çalışan güçler sizin hassasiyetlerinize ve kimi tekliflerinize kulak kapatmamalı.
Cumhurbaşkanı adayı ile ilgili ‘müzakere edilmezse, kamuoyu önünde görüşme yapılmazsa kendi adayımızı çıkarırız’ diyorsunuz. Son vakitlerde artan bu telaffuz ne manaya geliyor?
Her ittifak, her seçenek kendi yerinde bir tartışma yürütüyor. HDP ve etrafındaki güçler de seçim sürecindeki her türlü seçeneğe karşı hazırlıklı olmak zorunda. “Şu olursa bu türlü yaparız” üzere koşullu cümleler bizim kendi cephemizdeki durumu anlaşılır kılmak, aşikâr sorunların yaşanmaması için ön alma, uyarıcı olma yaklaşımı. HDP kendi ittifak yerinde elbette adaylarını, seçeneklerini tartışır, lakin öteki gelişmeleri de elbette izleyerek.
KAPATMA DAVASI: VARMIŞ ÜZERE HAZIRLIK YAPIYOR, YOKMUŞ ÜZERE YOLUMUZA DEVAM EDİYORUZ
HDP hakkında kapatma davası yok üzere davranıyorsunuz. Açıklamalarınız “her türlü seçeneğe hazırız” formunda. Seçime giderken bir kapatma olursa ne olacak? En son kapatma olursa DEVA çatısında seçime girme argümanlarını dahi lisana getirenler var.
HDP’nin ittifak yeri içindeki imkanları ve seçenekleri kıymetlendiriyoruz. HDP’nin dışında yer alan hiçbir parti güçle bir kontak ya da tartışmamız yok. Bu DEVA’ya da sorulabilir. Davanın uzaması, seçimin erkene alınması üzere tüm ihtimallere yönelik hazırlığımız var. Kapatma durumunda bizim ittifak şemsiyemiz, çeperimiz içinde yeteri kadar parti var.
Kapatma durumunda Yeşil ve Sol Gelecek Partisi ile seçimlere katılacağınız argüman ediliyor. Bu hakikat mu?
Hayır, bu yalnızca tartışılan seçeneklerden biri. Bu mevzuda diğer sürprizlerde de yapabiliriz. Hiç ismi anılmayan bileşenlerimiz var. Birçoğu seçime girme yeterliliği kazanma seviyesine gelmiş. Kapatma davasını temel durumumuzu belirleyen bir husus olarak ele almak istemiyoruz. Varmış üzere hazırlık yapıyoruz. Yokmuş üzere yolumuza devam ediyoruz.
SALİHA AYDENİZ BİR SAĞLIKÇI, CHP’Yİ YENİ BİR DOKUNULMAZLIK TARTIŞMASINDAN KURTARDIK
CHP’nin sağlıkçıların meselelerinin ele alınması için davetini yaptığı Meclis toplantısında katılmamanız tartışmalara neden oldu. HDP, AK Parti-MHP yanında konumlandı tenkitlerine ne diyorsunuz?
Bizim sıhhat çalışanlarının haklarına dair yürüttüğümüz çalışmalar Meclis kayıtlarında var. Bu oturuma katılmamamızın birkaç nedeni var. Birincisi muhalefetin kendi içinde bir tartışma ve uzlaşma kültürü geliştirmesi lazım. Bunun için çok yüksek seviyede bir bağlantıya de muhtaçlık yok. Meclis’te tüm partilerin başka partilerle alakası, diyalogu var. ‘Ben çağırmaya kâfi sayıya sahibim münasebetiyle ben davet yaptığımda herkes ardıma dizilmeli’ denmemeli. Bu siyasi uzlaşı kültürüne aykırı bir davranış. İkincisi HDP hiçbir vakit bedel ödemekten imtina edecek bir parti değil. Türkiye’de demokrasinin, insan haklarının gelişmesi, Kürt sıkıntısının çözülmesi, hukukun üstünlüğün gelişmesi için HDP her vakit bedel ödemiştir. Tecrit aykırısı bir aktiflikte ortaya çıkan bir olay sebebiyle bir arkadaşımızın dokunulmazlık evrakı geldi. CHP gerçek tavır aldı. (CHP Karma Komisyon’da dokunulmazlığın kaldırılmasına hayır oyu verdi) Lakin orada kelam konusu olan yalnızca bir vekilin dokunulmazlığı değil. Bir siyasi partinin genel liderinin dokunulmazlık belgesi. Saliha Aydeniz birebir vakitte bir sağlıkçı. Sağlıkçıların hakkının, hukukunun tartışıldığı bir mevzuda, bir sağlıkçı milletvekilinin dokunulmazlığı kaldırılabilirdi. Aslında biz CHP’yi, ‘ikinci defa dokunulmazlıkların kaldırılmasına sebep CHP’dir” durumundan kurtardık. Toplantıya katılmayarak bunun vebalini CHP üzerinden kaldırdık. AK Parti’nin (dokunulmazlığı getiririz) şantajı, tehdidi değil! Biz öngörüyoruz. AKP bu bahiste muhalefeti birbiriyle çatıştırma tuzağını geliştirebilirdi. Saliha Aydeniz, Kürtlerin büyük bir kısmını temsil eden DBP bileşenimizin eş lideridir. Dokunulmazlığının CHP’nin daveti üzerine kaldırılması hükümetin işine yarayacak bir tuzaktır.
Ekim ayında Meclis açıldığında Aydeniz’in dokunulmazlığının kaldırılması tekrar kelam konusu olmayacak mı?
Ekim ayında doğal bir süreç başlayacak. Doğal seyri içinde geliştiğinde CHP suçlanamaz. Bu mevzuda CHP’nin öngörülü olması, öteki muhalefet partilerinin de fikrini alması gerekiyordu.
Bu ortada HDP de sivillerin öldüğü Zaho’daki atak için “Meclis liderine fevkalâde toplantı daveti yapın” talebinde bulundu. Birebir durumla karşılaşabilirdiniz.
Bizim sayısal yeterliliğimiz olmadığı için muhalefet partileriyle diyalog, alaka geliştirme çalışmasıyla Meclis liderine bu söylendi. Siyasi nezaket tek başına kâfi değil ancak muhalefetin Türkiye’yi yönetme biçimi, mantığı bu ise ileride diğer sıkıntılara yol açar. Ben yaptım oldu mantığı Türkiye’ye 20 yıl kaybettirdi. Bu mantık terk edilmeli.