İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, genç bir bayanın gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesi üzerine başlayan ve ülkede onlarca kişinin vefatına yol açan şovlara ait, “Eleştiri ve protesto ile düzensizlik ve kaos ortasındaki hudut belirlenmelidir. Düzensizlik ve kaos dünyanın hiçbir yerinde kabul edilemez.” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Reisi, İran devlet televizyonunda canlı yayınlanan programda Mahsa Emini’nin vefatından sonra 12 gündür ülkeyi tesiri altına alan protesto dalgasını ve “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyesine yönelik tenkitleri kıymetlendirdi.
Mahsa Emini’nin vefatının herkesi üzdüğünü ve olayın yargıya intikal ettiğini belirten Reisi, Emini hastaneye kaldırıldığında Semerkant’ta bulunduğunu ve hadisenin soruşturulması için yetkililere talimat verdiğini söyledi.
Emini’nin vefat haberini aldığında ise ailesini arayarak, başsağlığı dilediğini aktaran Reisi, “Bunun benim ve her İranlı için acı bir haber olduğunu ve hususun takipçisi olacağımı kendilerine söyledim. Hususun takipçisi olmak bizim görevimiz, prensibimiz şeffaflık ve adaletin uygulanmasıdır.” sözlerini kullandı.
“MUHALİF GÖRÜŞLER İÇİN PLATFORM SAĞLAMALIYIZ”
Hadisenin isimli tıp tarafından incelendiğini ve kesin raporun birkaç gün içinde açıklanmasını beklediklerini söyleyen Reisi, “Kurumlar tarafından ön raporlar verildi fakat en son görüş şimdi sunulmadı ve elbette sonuncu görüşün yargı sistemi tarafından verilmesi gerekiyor. İsimli Tıp Kurumu, mevzuyu inceleyip görüşünü açıklayacak biz de bu kurumun kesin raporunu bekliyoruz.” diye konuştu.
Ülkede 2005’ten bu yana vazife yapan ve “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyesine yönelik tenkitleri de kıymetlendiren Reisi, şunları kaydetti:
“Bu süreçte kolluk güçlerinin prosedürüne ait medyada, gazetelerde ve kamuoyunda yorumlar yapıldı. Teklifler ve tenkitler var. Ne bu tartışma ne de bir kanun ve kararın genel uygulaması konusunda olumlu ve olumsuz görüşlerin lisana getirilmesinden korkmalı.
Farklı görüşler alınmalı ve tabir edilmelidir. Bunun uygulanma metodunun yanlış olduğu düşünülüyorsa ve yeni fikirler varsa bu yeni görüşler tartışılıp uygulanabilir. Kıymetler değiştirilemez fakat kanunun uygulanma formu tartışılabilir.”
İran Cumhurbaşkanı, İrşad devriyesinin uygulamalarının tekrar gözden geçirilip geçirilmeyeceğine dair soruya da “Yasanın uygulanmasında en âlâ formüller dikkate alınmalıdır. Muhalif görüşler için platform sağlamalıyız. Hükümet bu görüştedir.” dedi.
Ülkede ölümlere yol açan protestolardaki şiddet aksiyonlarını “düşmanların komploları” olarak niteleyen Reisi, “Tartışma, tenkit ve hatta kimi meseleler hakkında protestolar yanlış değildir. Tenkit ve protesto ile düzensizlik ve kaos ortasındaki hudut belirlenmelidir. Karışıklık ve kaos dünyanın hiçbir yerinde kabul edilemez.” tabirlerini kullandı.
NÜKLEER MUTABAKATLA İLGİLİ GÖRÜŞMEKER
Nükleer muahedeye ait de değerlendirmelerde bulunan Reisi, geçen haftaki New York ziyareti sırasında Avrupalı önderlerle görüşmelerinde ülkesinin mutabakata dönüş için güçlü teminatlar istediğini bir defa daha vurguladığını söyledi.
Avrupa ülkelerinin ABD karşısında bağımsız hareket edemediğini tabir eden Reisi, “Sayın (Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel) Macron ile yaptığım görüşmede nükleer müzakereler konusu gündeme geldi. Adil bir mutabakat istediğimizi vurguladık. Kendisi ABD’nin mutabakattan tek taraflı çekilmesinden sonra Avrupalıların taahhütlerini yerine getirmediğini de kabul etti.” dedi.
İRAN’DAKİ PROTESTOLAR
Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini’nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.
Emini’nin 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentindeki cenaze merasimi sonrasında Tahran ve ülkenin batısındaki kentlerde şovlar başlamıştı.
İran devlet televizyonu, 24 Eylül’de gayriresmi sayılara nazaran, şiddete dönüşen şovlar sırasında ortalarında güvenlik güçlerinin de olduğu 41 kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu. Yetkililer şimdi şovlardaki can kayıplarıyla ilgili kesin bilgi paylaşmadı. (AA)